Plantago mayor

 (Cast.: Llantén mayor; Cat.: Plantatge gros; Gall.: Plantago; Eusk.: Plantain handi; Inglés: Plantago major )

Xénero: Plantago

Especie: mayor

Familia: Plantaginaceae

É unha herba perenne, que posee follas glabras, raramente cubertas de pelo. As flores, están reunidas en espiguiñas cilíndricas, son avermelladas ou brancas. O froito é unha cápsula larga e oval.

Hábitat: é unha planta moi común en toda España, onde crece de forma espontánea nos prados, en lugares áridos, húmidos, xunto os muros, entre as ruínas e nos sendeiros do campo.

Reseña histórica: O nome de Plantago refírese á planta do pe á pisada que deixa no chan o zapato, pero podería tamén recordar que se cría por alí por onde pasa o home. Por iso facemos referencia ó nome que lle deron os indios norteamericanos cando a planta foi introducida polos europeos e crecía por onde pasaba o home branco: “la huella de los rostros pálidos”

Sustancias que contén: Glucósidos, entre os que destacan a aucubina, mucílago, sustancias amargas, pectinas, taninos, aceite esencial, vitamina A, C, K, sales minerais.

Métodos de cultivo e recolección: Recoller durante a época de floración, durante todo o verán. Secar o máis rapidamente posible, xa que as follas poden perder a cor si se secan inadecuadamente. Partes utilizadas: follas, sementes. As 1ª recóllense en xuño e xullo e sécanse nun lugar resgardado da luz, as segundas débense recoller cando están perfectamente maduras.

Doenzas que cura: Actúa como expectorante suave, o mesmo tempo que alivia as mucosas inflamadas e doridas, polo que é o remedio ideal para tratar a tose e casos leves de bronquites. As súas propiedades astrínxentes  son beneficiosas en casos de diarrea, hemorroides e en cistites cando vai acompañada de hemorraxia. Tamén se poden empregar externamente aplicando compresas con unha decocción de llantén sobre os ollos irritados. As follas frescas moídas calman de inmediato a dor causada polo contacto cas ortigas ou as picaduras de insectos e cicatrizan as feridas impedindo que se infecten.

Métodos de preparación:

Cansancio: Decocción: póñense en 3 litros de auga 100g de follas frescas. Férvese o xeito ca pota tapada durante 3 horas aproximadamente. Ó final retíranse as follas da auga e engádese un  puñado de baias de enebro. Férvese o líquido durante 20 minutos máis, engádense dúas ou tres culleradas de mel, déixase arrefriar e cólase. A dose é dun vasiño cada mañá ó levantarse.

Catarro: Infusión: en 100 ml de auga fervendo póñense 5g de sementes. Cólase ó cabo duns minutos, engádeselle unha cullerada de mel ou azucre e bébese enseguida.

Conxuntivites, inflamacións oculares: Infusión: póñense en 150 ml de auga fervendo 10g de follas de llantén, 5g de flores de meliloto e 5g de flores de Centaurea cyanys.

Cólase o líquido cando está morno e consérvase nun frasquiño para usalo para compresas nos ollos cansados, irritados ou inflamados.

Diarrea: Infusión: pícanse 50g de follas frescas e póñense nun litro de auga fervendo. Tómanse dúas ou tres cuncas ó día.

Inflamacións do estómago: Decocción: férvense en tres cuartos de litro de auga durante 20 minutos 40g de follas. Cólase a decocción, endúlzase con mel ou azucre, ó gusto, e bébese en cuncas durante o día.

Chagas: Cataplasma: recóllese un puñado de follas frescas, lávanse, sécanse, esmáganse co borde dun coitelo e aplícanse nas chagas, cuxa cicatrización favorecerá.

Toxinas (acumulación de): Decocción: póñense 30g de follas secas nun litro de auga e férvense 20 minutos. Cólase o líquido e bébese un vasiño en xaxún cada mañá e dúas durante o día.